Hệ thống giám sát là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất đối với người quản trị hệ thống (System administrator). Nó rất quan trọng để biết mọi thứ về hoạt động của hệ thống như tải CPU, thống kê lưu lượng mạng, sử dụng RAM, người dùng đăng nhập hệ thống, không gian đĩa hoặc các dịch vụ đang chạy...
Hệ thống máy chủ vận hành thì sẽ không tránh khỏi sẽ có những dịch vụ không ổn định ở một thời điểm nào đó vì những nguyên do khác nhau nên người quản trị rất cần phải biết là khi nào hệ thống bị vấn đề hoặc sự cố để có thể phòng tránh hoặc xử lý kịp thời nhằm đảm bảo dịch vụ cho khách hàng.
Trong bài này tôi sẽ liệt kê 5 công cụ giám sát hệ thống trực quan trên nền web. Những công cụ này sẽ giám sát hầu như tất cả các khía cạnh của công việc một người quản trị hệ thống phải làm.
1) Nagios
Đây là một trong những hệ thống giám sát Linux hiển thị kết quả trên nền web phổ biến nhất hiện nay, thực sự nó là tiêu chuẩn công nghiệp để theo dõi cơ sở hạ tầng CNTT. Được cấp phép theo GPL Nagios và miễn phí , cho phép giám sát độ sẵn sàng và thời gian đáp ứng của các dịch vụ mạng, sử dụng tài nguyên hệ thống như tải CPU, phân bổ RAM, số lượng người dùng đăng nhập...
Ở đây tôi sẽ không liệt kê tất cả mọi thứ mà Nagios có thể giám sát. Cơ chế hoạt động của Nagios là Nagios sẽ thu thập thông tin từ các máy chủ cần giám sát thông qua Nagios client(Agent), điều này có nghĩa rằng bạn có thể cài đặt Nagios client trên máy chủ linux, BSD, window...sau đó trỏ chúng đến máy chủ Nagios và xem trạng thái của các dịch vụ hoặc các quá trình của chúng ở một nơi dựa trên công cụ giám sát Nagios web (Xem hình bên dưới)
Trong trường hợp có bất kỳ sự bất thường nào được phát hiện bởi Nagios trên các máy chủ được giám sát thì bạn sẽ nhận được một cảnh báo từ Nagios. Điều quan trọng là Nagios hỗ trợ một loạt các cảnh báo bằng email, tin nhắn SMS, chat hoặc thậm chí các thông báo bằng cuộc gọi điện thoại. Có một số lượng lớn bên thứ ba (Third party) tích hợp để có thể mở rộng đáng kể chức năng của Nagios. Một vấn đề khá quan trọng nữa là Nagios giám sát nhưng nó không hiển thị kết quả giám sát dưới dạng đồ thị điều này là một ưu điểm tốt hơn so với những công cụ giám sát khác.
2) Cacti
Cacti là một hệ thống giám sát giao diện web khác được viết bằng ngôn ngữ PHP và cấp phép theo GPL. Không giống như Nagios mô tả ở trên, Cacti được thiết kế chủ yếu thể hiện kết quả dưới dạng đồ thị (Graph).
Cacti thăm dò các dịch vụ khác nhau và sau đó sẽ cho người dùng thấy các kết quả giám sát dưới dạng đồ thị. Nó sử dụng RRDTool để xây dựng đồ thị.
Vì vậy, bạn có thể xem đồ thị tải của CPU, RAM, số liệu thống kê thời gian hoạt động các dịch vụ, băng thông sử dụng và nhiều thông tin thu thập được từ các host khác nhau. Cũng giống như Nagios, Cacti hỗ trợ giao thức SNMP nên nó có thể giám sát hầu như bất kỳ các thiết bị trong hệ thống mạng của bạn: máy chủ linux, BSD, window, thiết bị Cisco, VOIP phone, Router, Switch...
Theo mặc định Cacti không cung cấp cảnh báo vì thế bạn nên cài đặt plugin của bên thứ ba (Third party) để tích hợp kèm theo hoặc bạn sử dụng giải pháp khác như Nagios/Zabbix.
Trang chủ Cacti: http://www.cacti.net/
Tài liệu tham khảo: Official Documentation, Centos/RedHat Cacti Howto, Debian SNMP+Cacti Howto, Ubuntu Cacti Howto.
3) Zabbix
Zabbix là hệ thống giám sát với các chức năng đầy ấn tượng và mạnh mẽ, nó được cấp phép theo GPL và được viết bằng ngôn ngữ PHP. Zabbix có thể làm các nhiệm vụ tương tự như Nagios và Cacti ở mặc định, Zabbix dễ dàng đồ thị kết quả dữ liệu theo dõi và gởi các cảnh báo cho người sử dụng trong trường hợp có bất kỳ vấn đề nào xảy ra. Sử dụng Zabbix bạn có thể tạo bản đồ của các máy chủ, nhóm máy chủ ở nhiều loại khác nhau.
Zabbix có thể thu thập dữ liệu từ máy chủ xa nơi Zabbix Agent/client đang chạy (như Nagios). Zabbix có các loại đồ thị bao gồm số liệu thống kê mạng, tải CPU, RAM (giống Cacti)... Zabbix có vẻ khá phức tạp đối với người mới bắt đầu nhưng theo tôi bạn nên dành thời gian làm quen với công cụ giám sát này.
4) MRTG
MRTG là công cụ giám sát mã nguồn mở (Open source) khác , công cụ này thu thập dữ liệu ở local hoặc máy chủ tử xa bằng giao thức SNMP. Nhưng MRTG đơn giản hơn nhiều so với Cacti, Nagios và Zabbix vì vậy có thể là một lựa chọn tốt nhất cho các dự án nhỏ.
Một trong những ứng dụng phổ biến nhất của MRTG là giám sát các giao diện mạng, CPU, bộ nhớ sử dụng. Một trong những lợi thế MRTG là nó nó rất dễ dàng để triển khai. MRTG đã được tạo ra bởi tác giả của RRDTool Obi Oetiker.
Trang chủ MRTG : http://oss.oetiker.ch/mrtg/
Tài liệu tham khảo : Official Documentation, Linux MRTG Howto, Advanced MRTG for Linux, Centos MRTG Howto.
5) Nfsen
Nfsen là công cụ giám sát mã nguồn mở. Nó khác với các công cụ giám sát được mô tả ở đây -. Nfsen chỉ thu thập dữ liệu sử dụng mạng và hiển thị đồ thị tương tác dựa trên dữ liệu đó.
Trang chủ Nfsen: http://nfsen.sourceforge.net/
Tài liệu tham khảo: Official Documentation, Nfsen and Nfdump Howto, Tracking incidents with Nfsen, Traffic Classification with Nfsen.
Kết luận
Trên đây chỉ là 5 công cụ giám sát hệ thống mã nguồn mở với giao diện web được sử dụng phổ biến nhất hiện nay cho Linux. Mỗi công cụ sẽ thích hợp cho nhu cầu, mục đích sử dụng khác nhau của từng người dùng dựa vào tính năng hiện có của nó.
Bên cạnh đó đang có nhiều công cụ giám sát hệ thống khác có nhiều tính năng hay ho hơn mà tôi chưa biết hoặc chưa đề cập đến, rất mong nhận được các đánh giá và bổ sung cho những thiếu sót từ các bạn.